Boğaz ağrısı neden olur?

Halk?m?z?n anjin bo?az a?r?s? bo?az iltihab?… gibi isimlerle bildi?i biz doktorlar?n ‘akut farenjit' diye isimlendirdi?i hastal?k i?te tam da bu güzel güne?li günlerin hastal???.

FARENJ?T NED?R?

Farenks bo?az demektir. Farenjit de bo?az iltihab? anlam?na gelir. Asl?nda bo?az?n biri burun bo?lu?unun arkas?nda kalan ve geniz diye de isimlendirdi?imiz bir k?sm? ve bir de a??z bo?lu?unun tam arkas?nda yer alan k?sm? (orofarenks) vard?r. Farenjit diyince anla??lan bo?az?n a?z?m?z? açt???m?z zaman görülen k?sm?n?n iltihab?d?r.

Bo?az iltihaplar?n?n ani olarak ba?layan ve hastay? çok rahats?z eden ?ekline ‘akut farenjit' uzun süreden beri devam eden ve belirtilerin çok ?iddetli olmad??? ?ekline ise ‘kronik farenjit' denir. Kronik bo?az a?r?lar?n?n pek çok nedeni olabilir. Alerjiler hava kirlili?i sigara duman? reflü burun t?kan?kl??? solunan havan?n kurulu?u alkol çok s?cak veya so?uk yiyecek ve içecekler ba??rmak… gibi. Past?rma yaz? hastal??? olan akut bo?az iltihaplar?n?n ço?u ise enfeksiyonlarla ilgilidir. Bu enfeksiyonlar?n ço?u yani %80-85'i virüslerle çok daha az? %10-15'i ise bakterilerle meydana gelir. Bu bilgi çok önemlidir çünkü virüslerin neden oldu?u bo?az iltihaplar? antibiyotik almadan kendi kendine iyile?irken bakterilerin etken oldu?u iltihaplar?n mutlaka antibiyotiklerle tedavisi gerekir.

V?RAL FARENJ?T

Virüslerin neden oldu?u hastal??a viral farenjit denir. Bu ço?u zaman nezle grip gibi hastal?klara bo?az iltihab?n?n da kat?lmas? ile olu?ur. Nezleye ba?l? farenjitde burun ak?nt?s? hap??rma gözlerde sulanma öksürük vard?r ama ate? ve genel durum bozuklu?u yoktur. Gribin yol açt??? farenjit ise ü?üme-titreme yüksek ate? terleme halsizlik i?tahs?zl?k ba? ve yayg?n vücut a?r?lar? ile birliktedir. Hasta adeta paçavraya dönmü? ve yata?a dü?mü?tür. K?zam?k suçiçe?i krup gibi di?er viral çocuk hastal?klar?nda da farenjit bulgular? olabilir.

BAKTER?YEL FARENJ?T

Birçok bakteri akut farenjite yol açabilmekle beraber bunlar?n en önemlisi A grubu beta hemolitik streptokoklar yani halk?m?z?n ‘beta mikrobu' diye bildi?i bakterilerdir. Beta mikrobunun neden oldu?u bo?az iltihab? her ya?ta görülebilir ama 5-15 ya?lar aras?nda daha s?kt?r. Betalar öksürme hap??rma s?ras?nda havaya kar??an taneciklerle ve hasta ki?ilerin salg?lar? ile kirlenmi? elin burna veya a?za temas? ile bula??r. Hastal???n ba?l?ca belirtileri bo?az a?r?s? yutma güçlü?ü yüksek ate? ba? a?r?s? küçük çocuklarda kar?n a?r?s? ve kusmad?r. Bademcikler ?i? ve k?zar?kt?r; üzerinde beyaz iltihaplar görülebilir. Boyundaki bezler ?i?er ve hassasla??r. Baz? hastalarda deri döküntüleri de olabilir. Bu hastal?k bademcik iltihab? sinüzit kulak iltihab? ve k?z?l gibi hastal?klara ve daha nadiren ate?li romatizma ve böbrek iltihab?(nefrit) gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta
Cerrahpa?a T?p Fakültesi
Gö?üs Hastal?klar? Bölümü Ö?retim Üyesi
ahmetrasimk@mynet.com